Dit artikel is geschreven door Renate Dik van Fysio Centrum Zaanland

Mijn naam is Renate Dik, als geregistreerd bekkenfysiotherapeut en psychosomatisch fysiotherapeut MSc ben ik werkzaam bij Fysio Centrum Zaanland en BekkenFysiotherapie Alkmaar. Het overdragen van kennis en goede zorg op maat zijn belangrijk voor mij.

Tijdens een bevalling kan de huid en/of het onderliggende weefsel van de vagina scheuren, dat noemen we een ruptuur. De meeste rupturen geven weinig kans op blijvende schade, zoals een eerste of tweedegraads ruptuur waarbij alleen de huid, de vaginawand en mogelijk een stukje spieren zijn geraakt. Deze soorten ruptuur worden gehecht op de verloskamers (of thuis als je thuis bent bevallen) door de verloskundige onder lokale verdoving. Meestal heb je de eerste 10 dagen last van de wond en kun je het standaard advies ten aanzien van oefeningen vervolgen.

Het herstel bij een (sub)totaalruptuur

Bij een (sub)totaalruptuur (derde of vierdegraads ruptuur) zit het wat anders: dan is ook de kringspier van de anus geheel of gedeeltelijk doorgescheurd. De scheur kan doorlopen tot in de darm.  Dit wordt over het algemeen altijd gehecht op de operatiekamer door de gynaecoloog. Dit betekent voor je herstel dat je rekening moet houden met een extra hersteltijd van ongeveer 6 weken.  De ruptuur kan de eerste dagen na het hechten pijnlijk zijn. Belangrijk is dat er geen extra druk op je bekkenbodem komt. 

Houdt daarom je ontlasting zacht. Hiervoor krijg je mogelijk zakjes met vezels van de gynaecoloog. Ook kun je ijs leggen tegen het pijnlijke gebied (tip: vries een zakje met appelstrop in, deze blijft namelijk soepel en is daardoor makkelijker tegen de wond aan te leggen). Als je regelmatig op een harde stoel zit kan de druk helpen om de zwelling te doen afnemen. Het starten van de bekkenbodem-oefeningen kan na 2 tot 6 weken als de wond niet meer pijnlijk is.  Het doen van bekkenbodemoefeningen is belangrijk om de functie van de spieren weer te optimaliseren en zo weer controle te krijgen over windjes en ontlasting.

Wanneer moet je aan de bel trekken en bij wie?

Heb je na de zwangerschap en bevalling klachten van urineverlies, ontlastingsverlies, windjes niet kunnen ophouden, obstipatie, aanhoudende pijnklachten of een (gevoel) van verzakking van blaas, baarmoeder of darmen, dan is het zinnig en nuttig om je bekkenbodem te laten controleren.  Dit komt bij veel vrouwen na de zwangerschap voor en met goede begeleiding is hier wat aan te doen.   

Het verband tussen bekkenbodemklachten en bekkenbodemspieren is niet voor elke vrouw hetzelfde. Door zwangerschap en bevalling kunnen de spieren zwakker of beschadigd worden of verkeerd gebruikt worden. Maar sommige vrouwen hebben (misschien na verkeerd oefenen met te weinig ontspanning) een té strakgespannen bekkenbodem, terwijl anderen net wat spierkracht ontbreken, of hun basisspanning moeten opbouwen. Sommige vrouwen hebben perfecte spieren, maar gebruiken ze misschien met een verkeerde timing, of minder goede controle.

Ben jij onzeker over wat je doet goed is, dan kan een geregisterd bekkenfysiotherapeut je hierbij helpen.  Deze kun je vinden via www.bekkenfysiotherapie.nl.  De NVFB heeft een website ontwikkelt voor een postpartum-consult via www.bekkenbodemcheck.nl. Als je langer dan zes weken geleden bevallen bent kun je op de site een vragenlijst invullen. Er wordt gekeken naar de antwoorden die je invult en je krijgt dan een advies dat bij jou past